ΤΑ ΞΥΛΙΝΑ ΤΕΙΧΗ

του Τζίμη Ευθυμίου

Εδώ κάτω η ιστορία δεν σταμάτησε ποτέ να είναι παρόν. Όλα συμβαίνουν ακόμα, εδώ γύρω και όλα γίνονται συγχρόνως. Αυτά που ξέρουμε όπως μας βολεύει.... αυτά που δεν φανταζόμαστε.... και αυτά που δεν θέλουμε να θυμόμαστε. Έξω κυκλοφορούν ακόμα Βαυαροί, Άβαροι, Κατελάνοι.... Κάποιος θα μπει από ώρα σε ώρα στην αίθουσα, φωνάζοντας πως μόλις σκότωσαν τον Καποδίστρια. Πάνω στην Ακροναυπλία κρατάν ακόμα τον Κολοκοτρώνη. Λίγο πιο έξω χτίζουν πυραμίδες. Ο Μακρυγιάννης στη Λέρνη να κόβει της Ύδρας το κεφάλι. Ο Αγαμέμνονας στο δίχτυ του Αίγισθου μέσα, ενώ σε λίγη ώρα, εδώ πιο κάτω κηρύσσουν την Επανάσταση του '21. Ήδη έξω, κυκλοφορούν Άγγλοι τραπεζίτες και μαζεύουν χρήμα και χρέη καθώς στην Αθήνα σερβίρεται το κώνειο. Κάθε τρεις και λίγο έχουμε ένα λόγο να είμαστε περήφανοι και ένα λόγο να ντρεπόμαστε. Πολλές φορές είναι ο ίδιος λόγος. Ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει ποτέ. Συγχρόνως προς τον εαυτό μας και προς τους άλλους και πάντα οι άλλοι, αυτοί που φταίνε, έχουν για συνεργό τον εαυτό μας. Χωρίς αυτούς μπορεί να’ χαμε ήδη εξολοθρεύσει τον εαυτό μας και αντιστρόφως. Πολλές φορές αποφεύγουμε τον καλύτερό μας εαυτό και πόσες άραγε το χειρότερο; Ίσως δυσκολευόμαστε να δούμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη όπως είναι. Άλλοτε θα τον δούμε πιο ψηλό και άλλοτε πιο κοντό, ποτέ όμως όπως είναι. Επίσης δυσκολευόμαστε να δούμε τα θεμέλια αυτού του πολιτισμού, να τα γνωρίσουμε, να τα αγγίξουμε για να πάρουμε δύναμη. Να τα προστατεύσουμε γιατί χωρίς αυτά δεν θα μπορούμε πια να μιλάμε. Δεν θα δικαιούμαστε. Αυτός ο πολιτισμός είναι τόσο υλικός όσο και άυλος. Ακριβώς έτσι και τα Παραδοσιακά σκάφη, τα ξύλινα καΐκια, που τόσο επιπόλαια θυσιάζουμε στο νομό της συμμόρφωσης και του πρόσκαιρου χρήματος. Και όχι μόνο αυτά.... Τα δέντρα μας, οι ελιές, τα αμπέλια, ένας τρόπος ζωής που δεν πρέπει να χαθεί. Η ενεργή μνήμη αυτού του τόπου. Αλλά μ' αυτά τα σκάφη, τα ξύλινα ο πρόγονος μας δάμασε τη θάλασσα και τον εαυτό του μαζί. Τα καΐκια είναι ο τελευταίος κρίκος μιας ναυπηγικής Ιστορίας που εξέλιξε ένα ολόκληρο πολιτισμό. Είναι τα ξύλινα τείχη τα ίδια που ήταν και επί Θεμιστοκλή. Τα ίδια, που και τότε δυσκολεύονταν να δουν σύγχρονοι αρχαίοι. Χωρίς αυτά, ίσως δεν υπήρχαμε. Αν δεν υπήρχαμε, δεν θα υπήρχε σίγουρα Ευρώπη. Ας τους το πει, όποιος πάει Βρυξέλλες...

THE WOODEN WALLS

Tzimis’ Eythimiou

History has never ceased to be part of our present. Everything around here is still happening and everything happens concurrently. We accept what we know only if that works for us…what we aren’t able to imagine… and what we don’t want to remember. Outside in the streets we can still see Bavarians, Avars and Catalonians. We expect someone to enter the room shouting, “They have just killed Kapodistrias”. Colocotronis is still kept at Acronauplia. A bit further away they are building pyramids. Makriyannis is cutting the Hydra’s head at Lerna. Agamemnon is caught in Aegisthus net, whereas, a bit further down, they will shortly declare the revolution of 1821. Outside, English bankers are already walking around collecting money and debts, while in Athens they are serving a beverage of hemlock. We all too often have a reason to be proud and a reason to be ashamed. Many times it is the same reason. The war has never finished. It is a war against the others and against us, where the others, those we usually blame, have us as accomplices. Without them we might have obliterated ourselves and vice versa. Many times we denounce the best part of ourselves, and quite as often the worst part. We may find it difficult to look in the mirror and see our true self. Sometimes we see someone taller, others someone shorter, but never who we really are. In addition, we don’t want to acknowledge the foundations of this civilisation, to get to know them, to touch them, and so make ourselves stronger. Stronger in order to protect them since without them we couldn’t utter a word, we wouldn’t have the right to say anything. This culture is both tangible and intangible. As such we thus easily sacrifice the wooden traditional boats for the sake of conformity and temporal money. And not only these… .Our trees, our olive trees, our vineyards, they all constitute a way of life we shouldn’t lose, they are all the active memory of this country. It is with these wooden vessels that our ancestors tamed the seas and themselves. The wooden boats are the last link of a shipbuilding history that built an entire civilisation. They are the wooden walls that Themistocles believed to be the Athenian fleet. Without them we might not have surivived, and perhaps neither would Europe. Let, at last, find someone to inform Brussels.

Τζίμης Ευθυμίου, Αγιογραφία, 2018
(από την έκθεση του Ορίζοντα Γεγονότων «Τα καϊκια που πληγώναμε» στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά)